II. Cichla Monoculus
Tên: Cichla Monoculus (tên gọi khác ở Braxin: popoca, botao)
Đặc điểm:
+ Toàn bộ thân màu vàng (vàng chanh, vàng thư, vàng ánh xanh lá... tùy cá thể)
+ 3 vạch sẫm bản rộng chạy dọc thân, kéo từ sống lưng xuống giữa thân.
+ Họa tiết không cụ thể xuất hiện ở bụng, xen kẽ giữa các vạch và một số ít ở khấu đuôi.
+ Vây mái chèo, vây hậu môn và nửa dưới đuôi có màu hồng đỏ.
+ Cá trưởng thành đến độ tuổi sinh sản xuất hiện màu đỏ rực rỡ ở hàm dưới lan qua yết hầu và bụng.
+ Max size: 450mm (18 inch)
Phân bố:
+ Nước: Peru, Ecuador, Columbia, Brazil.
+ Các lưu vực sông: Rio Solimões - Amazonas Đảo Marajo (gần cửa sông Amazon). Phổ biến rộng rãi trên toàn lưu vực sông Amazon.
Cichla Monoculus: là loài Hoàng Bảo Yến xuất hiện nhiều tại Việt Nam đặc biệt là khu vực miền Nam Việt Nam (Hồ Trị An), thường được nuôi chung với cá rồng hoặc các loại cá cảnh săn mồi khác trong bể kính. Monoculus ưa thích vùng nước nông, tĩnh lặng, dòng nước chảy chậm, có nhiều giá thể như đá và gỗ lũa.