Trong thú chơi nuôi và chăm sóc cá rồng, Kim Long Quá Bối được nhiều nhiều nuôi lựa chọn trong các loại cá rồng vì màu sắc vàng rực rỡ của chúng. Dĩ nhiên màu sắc của cá rồng luôn là lý do có nhiều ma lực quyến rũ người xem, cũng như người chơi. Nhưng bằng những phương pháp nào chúng ta có thể khiến Kim Long Quá Bối/ Kim Long Hồng Vỹ thể hiện hết phẩm chất về màu sắc? Đây là chủ đề của bài viết này. Chủ đích của bài viết chỉ mong được chia sẽ một vài kiến thức và kinh nghiệm trong thú chơi Kim Long Quá Bối / Kim Long Hồng Vỹ.
 
Mỗi một loại cá rồng đều có những nét đẹp riêng của chúng, nhưng vì đây là bài viết chủ đề về Kim Long Quá Bối - Kim Long Hồng Vỹ, nên phải nói nhiều đến giống loại này. Nếu phải so sánh về cách nuôi dưỡng giữa Kim Long Quá Bối và Huyết Long, thì phương thức nuôi và chăm sóc Huyết Long đòi hỏi nhiều công sức và sự nhẫn nại hơn. Lý do là vì với Kim Long Quá Bối, giống tốt, ở kích thước 25-30 cm, các bạn đã có thể thích thú và trâm trồ khi quan sát chúng, vì màu sắc của Kim Long Quá Bối ở tuổi này đã phát triển và khi được kích thước 38-40cm thì hầu như chúng ta có thể đoán biết được đến ~90% tiềm năng của chúng. Nhưng đối với Huyết Long, thì ở kích thước tương tự, chúng ta khó lòng mà tiên đoán, vì Huyết Long lên màu rất chậm, lắm lúc phải chờ đợi đến năm thứ 3/4 để có thể thấy được màu sắc của Huyết Long.

Vì đây là bài viết về màu sắc nên chú trọng và đi vào chi tiết về những yếu tố và phương thức để có thể khả dĩ giúp cho Kim Long Quá Bối - Kim Long Hồng Vỹ lên màu. Những yếu tố này được chia theo tỉ lệ bách phân như sau: Yếu tố Di truyền (~60%); Phẩm chất nước của bể nuôi cá rồng (~20-25%); Thức ăn cá rồng (~15%); Ánh sáng, Đèn hồ cá rồng (~5%).

1. Di Truyền

Yếu tố này chúng ta sẽ không thay đổi hay làm gì được ở phần này. Muốn có một Kim Long Quá Bối với màu sắc và hình dáng mê hoặc lòng người, quan trọng nhất vẩn là di truyền. Câu “con nhà tông không giống lông cũng giống cánh” thật là chí lý ở đây, tuy nhiên giống cá đẹp thì sẽ ít có vì trong một bầy cá thường chỉ có 5-6 con tuyệt đẹp và chúng thật đắt tiền. Đây là điều kiện tiên quyết, không thể bàn cải chi ở đây, ngoại trừ chuẩn bị tiền thật nhiều để mua. Cũng chính vì yếu tố này, các bạn khi chơi cá rồng, đừng nên ham rẻ mà mua phải nhưng con cá rồng phẩm chất kém. Nên chọn nhưng nơi bán cá có nguồn gốc rõ ràng, bảo đảm cá nuôi cho anh em.

2. Phẩm chất nước của bể nuôi cá rồng

a. Kích thước của bể cá rồng: Hệ thống lọc nước hồ cá rồng: Đầu tư vào một bể nuôi cá rồng phải có kích thước ít nhất là 150cm x 60cm x 60cm là điều cần thiết, vì cá rồng lớn rất mau, bạn sẽ tiết kiệm được tiền bạc và thời gian di truyền cá sau này (nếu không muốn bàn đến chuyện cá bỏ ăn khi phải chuyển bể/hồ nuôi cá rồng). Nếu khả năng tài chính không là vấn đề, bạn nên bỏ tiền mua / thiết kế một hệ thống lọc thật hữu hiệu có khả năng thanh lọc/ xử lý các chất thải của cá rồng, ammonia, nitrite, nitrate. Các độc tố này có liên quan trực tiếp đến sức khoẻ và sự lên màu của cá rồng sau này.

b. Ph nước hồ nuôi cá rồng: Dù Kim Long Quá Bối / Kim Long Hồng Vỹ có thể sống khoẻ mạnh trong môi trường nước hơi acid của Huyết Long (pH 6-6.5), nhưng thật sự không tốt cho màu sắc của Kim Long Quá Bối / Kim Long Hồng Vỹ. Độ pH nước của Kim Long Quá Bối - Kim Long Hồng Vỹ nên ở độ nước kiềm (pH ~ 7.5-8.0). Khác hẳn với Huyết Long cần lên màu đỏ, và màu đỏ như đã đê cập trong bài viết về Huyết Long, sẽ có đặc tính lây lan trong môi trường nước acid. Đối với Kim Long Quá Bối Kim Long Hồng Vỹ, sư lên màu của chúng hoàn toàn ngược lại. Sắc tố chủ yếu về màu sắc của Kim Long Quá Bối - Kim Long Hồng Vỹ là màu đen. Màu đen sẽ phối hợp với các màu khác, mà theo yếu tố di truyền cá đã thừa hưởng từ bố mẹ của chúng, để lên các sắc màu như: vàng, xanh lá cây, tím, xanh da trời.

Màu đen trong một môi trường nước kiềm (pH ~7.5-8.0 hoăc cao hơn, nhưng đối với cá rồng Kim Long chúng ta không nên để độ pH lên cao quá 8.0) sẽ có đặc tính lây lan, không tích tụ lại một chổ trong các tế bào màu sắc. Màu đen cần phải có đặc tính lây lan/ di truyển này để có thể pha trộn với các màu sắc tích tụ từ thức ăn vừa nêu trên, cộng thêm yếu tố phản quang của mặt trời/anh sáng/ ánh đèn để tạo nên các màu sác mà chúng ta thường thấy ở Kim Long Quá Bối/Kim Long Hồng Vỹ. Đây là sự khác biệt căn bản trong thể chế nước giữa Kim Long Quá Bối/Kim Long Hồng Vỹ và Huyết Long.

Theo yếu tố di truyền, Kim Long Quá Bối / Kim Long Hồng Vỹ sẽ thừa hưởng các tế bào màu sắc ở 3 vị trí. Phần trên cùng của vẩy thường là các mô tế bào tích tụ sắc tố đen, dưới đó là các mô tế bào có đặc tính phản quang, và bên dưới là các mô tế bào tích tụ các màu sắc vàng, xanh.

Các mô tế bào ở phần giữa có đặc tính phản quang, là các tế bào giúp chúng ta thấy được sự óng ả của màu sắc của vảy cá rồng. Chúng là các tinh thể trong suốt như thuỷ tinh, và có thể tìm thấy trong các thưc ăn có nhiều chất purines. Càng nhiều chất purines trong thức ăn tích tụ ở các mô tế bào phản quang này, sự óng ánh của cá càng rực rỏ và đẹp hơn.

Khi các mô tế bào tich tụ chất melanin (màu đen) phối hợp với các mô tế bào phản quang, và khi ánh sáng rọi vào thân thể cá, các mô tế bào sắc tố đen này có khả năng di chuyển hay tích tụ (do di truyền). Nếu di chuyển được, màu đen sẽ có tác dụng cản trở sư phản quang, và vì thế chúng ta sẽ thấy được nền vẩy màu xanh da trời / tím (xanh da troi hay tím tuỳ theo sư phối trí của chất melanin). Trong trường hợp vì yếu tố di truyền, các mô tế bào melanin không di chuyển được, nên không cản trở được các tinh thể có đặc tinh phản quang, chúng ta sẽ thấy được màu xanh lá cây nếu chất Beta- carotenoids tích tụ ít, hoặc chúng ta sẽ nhận thấy được màu vàng nếu chất Beta-carotenoids tich tụ nhiều trong các mô tế bào tích tụ sắc tố.

3. Thức ăn của cá rồng

Như đã nêu trên, màu sắc của Kim Long Quá Bối / Kim Long Hồng Vỹ tuỳ thuộc vào sự phối hợp giũa các hoá chất tích tụ từ thức ăn, và các tế bào phản quang.

a. Màu vàng: Nên cho cá ăn thức ăn có nhiều chất beta-carotenoids có rất nhiều trong tôm/ tép. Đây là lý do tại sao mà các loai giống cá rồng thường được cho ăn loại thức ăn này.

b. Màu đen: Nên cho cá ăn các loai dế/gián. Trong lớp vỏ cứng bọc bên ngoài của bọn này có tích tụ nhiều chất melanin. Các bạn cũng chẳng nên vặt chân của bọn này làm gì , vì chúng chứa nhiều chất melanin. cá rồng sinh sống ngoài thiên nhiên, nào có ai vứt bỏ chân của các loại côn trùng này giup1 chúng, chúng xơi tươi nguyên con.

c. Sự óng ánh tích tụ nhiều ở các thức ăn có chứa nhiều chất purine như: Thịt bò, thìt gà, thịt heo, tim gà, tim bò. Chắc bạn đang thắc mắc là có nên cho Kim Long Quá Bối? Kim Long Hồng Vỹ ăn mấy thứ này không? Và nơi môi trường thiên nhiên của cá rồng làm gì có mấy loại thức ăn này?

Câu trả lời dĩ nhiên là không có, nhưng bạn có muốn cá của bạn lên màu vẩy óng ả hay không? Tôi vẫn thường cho cá của toi xơi tuần một lần một trong các nhóm thức ăn nêu trên, thái nhỏ, nhưng bạn phải tập, vì đây không phải là món ăn chính của chúng.

Cá mồi là nguồn calcium cần thiết cho cá, bạn nên để món này vào thực đơn của Kim Long Quá Bối/ Kim Long Hồng Vỹ.

4. Ánh sáng /Đèn hồ nuôi cá rồng

Ánh sáng rất cần thiết cho sự tích tụ của chất Beta-carotenoids, vì khi cặp mắt của cá tiếp nhận được ánh sáng qua các mô tiếp nhận ánh sáng ở võng mạc sẽ kích thích một chuổi phản ứng hoá học mà cuối cùng là dẫn đến sự tích luỹ của Beta-carotenoids nhận được từ thức ăn. Kim Long có được tên là Kim Long, nếu nhìn trên phương diện phân tử học thì tất cả bắt nguồn từ đây. Chất calcium rất quan trọng vì chất beta-carotenoids cần phải đi cặp với calcium để được vào trong các tế bào xanthophores là nơi cất giữ sắc tố vàng.

Mặc dầu anh sáng/đèn cần thiết, nhưng nếu lạm dụng sẽ làm cho chất melanin trên phần trên của lưng cá (vẩy hàng thứ 6) phát triển mạnh, vi đây là nơi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời nhiều nhất. Vẩy của hàng thứ 6 sẽ trở nên xám đen hơn, và vì thế vẩy của hàng thứ 6 sẽ khó lên màu, và sẽ lên màu chậm hơn.

Ánh sáng đối với Kim Long Quá Bối - Kim Long Hồng Vỹ không cân thiết phải bật lên nhiều giờ như Huyết Long, 4-8 tiếng/ngày cũng đã đủ vì yếu tố melanin.

Có một điều các bạn cần nên lưu ý là với Huyết Long, Huyết Long sẽ thích nước cũ nhưng phẩm chất nước phải tốt (tuỳ thuộc vào hệ thống lọc nước của bạn), vì nước cũ sẽ là nước acid vì cá thở ra khí CO2, và các chất dơ, cộng thúc ăn sẽ làm nước trong bể từ từ ngày càng acidic. Nếu hệ thống lọc nước tốt và hưu hiệu, sẽ thanh lọc các độc tố, nhưng nước vẫn thích hơp cho Huyết Long vì nước cũ vẩn giữ đặc tinh acid. Màu đỏ có đặc tính lây lan trong môi trường acid!

Kim Long Quá Bối - Kim Long Hồng Vỹ (vẫn cần một hệ thống lọc nước tốt) , thì hoàn toàn ngược lai, vì melanin (màu đen) sẽ lây lan trong môi trường nước kiềm, và sự lây lan của chất melanin rất cần thiết cho sư phối hơp với các sắc tố khác để lên màu như đã nêu trên. Như đã trình bày, nước của bể cá từ từ sẽ biến dạng qua nước acid, nên không thích hợp mấy cho sự lên màu của Kim Long Quá Bối - Kim Long Hồng Vỹ (đây là cho căp mắt của chúng ta, chứ thật sự giống cá rồng nào cũng vẫn thích thể chế nước mềm và acid; nhưng Kim Long Quá Bối  Kim Long Hồng Vỹ vẫn sống vui, và sống khoẻ ở một thể chế nước hơi kiềm). Vì biết được đặc tinh và yếu tố cần thiết để lên màu của Kim Long Quá Bối - Kim Long Hồng Vỹ, nên chúng ta điều chỉnh môi trường nước chút đỉnh để cho hợp nhãn với chúng ta.

Nếu bạn nào từ trước đến giờ không hiểu tại sao Huyết Long nên giữ nước cũ, mà Kim Long Quá Bối - Kim Long Hồng Vỹ lại phải thay nước mới thường xuyên, thì đây là lý do!

Hy vọng trong khuôn khổ hạn hep của bài viết, carong1068 đã phần nào giải đáp một số thắc mắc và sự khác biệt căn bản giữa cách nuôi và chăm sóc thế nào để có thể tận dụng được tiềm năng màu sắc tiềm ẩn trong những chú cá Kim Long Quá Bối  - Kim Long Hồng Vỹ hay Huyết Long. Chúc các bạn có được những chú cá rồng tuyệt đẹp.